Ποιό λίπασμα είναι κατάλληλο για το αμπέλι μου; Πόσο λίπασμα χρειάζομαι; Πότε πρέπει να το εφαρμόσω;
Αύτά είναι μερικά απο τα βασικά ερωτήμα που λαμβάνω από πολλούς αρχάριους αλλά και επαγγελματίες του χώρου της αμπελουργίας. Σε αυτό το άρθρο λοιπον θα σας παρουσιάσω μερικές λεπτομέρειες για την επιλογή των κατάλληλων λιπασμάτων, την ποσότητα και τον χρόνο εφαρμογής.
Πρώτα απ'όλα όμως ας ξεδιαλύνουμε κάποιους βασικούς όρους.
Τύποι λίπανσης:
Βασική λίπανση: Γίνεται με ενσωμάτωση στο έδαφος (σκεπάζουμε δηλαδή το λίπασμα) κυρίως την περίοδο του ληθάργου (από Δεκέμβριο εως Αρχές Μαρτίου).
Επιφανειακή λίπανση: Γίνεται καθόλη την διάρκεια του χρόνου, κυρίως όμως χρησιμοποιείται για την εφαρμογή ταχυκίνητων λιπασμάτων κατά την διάρκεια της καλλιεργητικής περιόδου (κυρίως για Αζωτούχα λιπάσματα ή λιπάσματα ιχνοστοιχείων κ.α.)
Υδατοδιαλυτή λίπανση: Γίνεται κυρίως κατά την καλλιεργητική περίοδο με την χρήση αρδευτικού συστήματος και υδρολιπαντήρα. Αφορά ταχυκίνητα και υδατοδιαλυτά λιπάσματα μάκρο- και ίχνοστοιχείων.
Διαφυλλική λίπανση: Η διαφυλλική λίπανση γίνεται κατά την διάρκεια της καλλιεργητικής περιόδου. Μπορεί να εφαρμοστεί μαζί με αρκετά φυτοπροστατευτικά σκευάσματα (πάντα σύμφωνα με τις οδηγίες του παρασκευαστή). Επίσης η διαφυλλική λίπανση θα πρέπει να γίνεται σε ώρες που δεν επικρατούν συνθήκες καύσωνα και έντονης ηλιακής ακτινοβολίας (για αποφυγή τοξικότητας και εγκαυμάτων στο φυτικό κεφάλαιο και τα σταφύλια)
Σύνθεση λιπασμάτων
Η περιεκτικότητα σε θρεπτικά στοιχεία αναγράφεται υποχρεωτικά σε όλες τις συσκευασίες λιπασμάτων. Οι τρείς βασικοί δείκτες, είναι οι δείκτες των θρεπτικών στοιχείων Άζωτο (Ν), Φώσφορος (P) και Κάλιο (Κ). Συνήθως ακολουθούν θρεπτικά ιχνοστοιχεία όπως B, Mg, Mn, Fe και άλλα.
Μονάδες λίπανσης
Ο υπολογισμός των μονάδων λίπανσης είναι απλός. Ας πάρουμε για παράδειγμα ένα χημικό λίπασμα με σύνθεση 10-7-17 + 3MgO σε συσκευασία των 40 Kg. Οι τρείς πρώτοι δείκτες μας αναφέρουν ότι από τα 40 Kg του σκευάσματος τα 4 Kg είναι Άζωτο (10% του συνολικού όγκου), τα 2,8 Kg είναι Φώσφορος (7% του όγκου) και τα 6,8 Kg είναι Κάλιο (17% του όγκου) ενώ υπάρχουν και 1,2 Kg Μg (3% του όγκου). Το υπόλοιπο βάρος του λιπάσματος αποτελείται απο βοηθητικές ουσίες. Τα καθαρά κιλά των θρεπτικών στοιχείων αντιστοιχούν σε μονάδες λίπανσης στο έδαφος.
Πάμε όμως να καταλάβουμε πως μπορούμε να εφαρμόσουμε τις οδηγίες μιας εδαφολογικής ανάλυσης.
Υποθέτουμε ότι η εδαφολογική ανάλυση μας παρουσίασε έλλειψη Αζώτου (Ν) και φωσφόρου (P) και οι οδηγίες μας αναφέρουν το εξής:
"Να προστεθούν 8-10 μονάδες Αζώτου και 14-16 μονάδες Φωσφόρου ανά στρέμμα.."
Έχοντας λάβει υπόψιν ότι χρειαζόμαστε Άζωτο και Φώσφορο θα επιλέξουμε να βρούμε λίπασμα Φωσφορικής Αμμωνίας.
Βρήκαμε για παράδειγμα ένα λίπασμα με ένδειξη 10-20-0. Πόσο λίπασμα θα χρειαστώ ανά στρέμμα;
Λαμβάνοντας υπόψιν ότι θέλουμε 8 μονάδες Άζωτο και 16 μονάδες Φώσφορο και το σκεύασμά μας είναι 10-20-0 (40Kg):
Κάθε σακί 10-20-0 περιέχει 4 Kg άζωτο (ή 4 μονάδες)
και 8 Kg Φώσφορο (ή 8 μονάδες)
Συνεπώς η κατάλληλη δοσολογία είναι 2 x 40 Kg / στρ προκειμένου να φτάσουμε τις μονάδες που απαιτούνται.
Χρόνος Εφαρμογής
H βασική λίπανση εφαρμόζεται ιδανικά από τις Αρχές Φεβρουαρίου έως και τα τέλη του ίδιου μηνα. Λιπάνσεις που αφορούν Φώσφορο και Κάλιο μπορούν να γίνουν και πολύ νωρίτερα, φτάνει να ενσωματωθούν πολύ καλά (συνήθως με ρίππερ στα 15-20 εκ βάθος). Αυτό επιτρέπεται γιατί ο Φώσφορος και το Κάλιο είναι δυσκίνητα στοιχεία και δεν εκπλύνονται με το νερό. Το Άζωτο όμως είναι ευκίνητο στοιχείο και μπορεί να εκπλυθεί γρήγορα γι αυτό και πρέπει να εφαρμόζεται 20 ημέρες πριν την εκβλάστηση και κατα την διάρκεια της καλλιεργητικής περιόδου. Οι ειδικές λιπάνσεις, δηλαδή λιπάνσεις με χηλικό σίδηρο και ιχνοστοιχεία πρέπει να εφαρμόζονται επίσης λίγο πριν την εκβλάστηση ή κατά την καλλιεργητική περίοδο σύμφωνα με τις ενδείξεις του παρασκευαστή αλλά και τις συστάσεις του γεωπόνου σας.
Ποσότητα λιπάσματος
Για να αποφασίσουμε το πόσο λίπασμα πρέπει να εφαρμόσουμε στον αμπελώνα μας, συνιστάται να γίνει εδαφολογική ανάλυση. Με την εδαφολογική ανάλυση, έχουμε πλήρη εικόνα της θρεπτικής κατάστασης του εδάφους. Και με αυτή την εικόνα μπορούμε να επιλέξουμε το καλύτερο σκεύασμα θρέψης για το αμπέλι μας, Οι εδαφολογικές αναλύσεις είναι προσιτές και πρέπει να γίνονται τουλάχιστον μια φορά ανά πέντε έτη (καλύτερη εικόνα ανά τριετία). Ο γεωπόνος σας, θα σας βοηθήσει να επιλέξετε το καλύτερο λίπασμα για τον αμπελώνα σας.
Τροφοπενίες
Τροφοπενία, είναι ή έλλειψη μάκροστοιχείων ή ιχνοστοιχείων. Κακή σχέση μεταξύ ανταγωνιστικών στοιχείων, μπορεί επίσης να δημιουργήσει προβλήματα τροφοπενίας. Για την καλύτερη αντιμετώπιση των τροφοπενιών συνιστάται η εφαρμογή εδαφολογικής και φυλλοδιαγνωστικής ανάλυσης. Εφόσον διαπιστωθεί έλλειψη σε θρεπτικά στοιχεία, η αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση γίνεται με εφαρμογές των αντίστοιχων θρεπτικών στοιχείων στο έδαφος. Η εφαρμογή διαφυλλικών σκευασμάτων είναι ο ευκολότερος και πιο οικονομικός τρόπος διόρθωσης των τροφοπενιών, αλλά τα αποτελέσματα είναι βραχυπρόθεσμα και δεν επιλύουν οριστικά το πρόβλημα.
Χημικά λιπάσματα vs Οργανικά λιπάσματα
Την τελευταία 5ετία η βιολογική και βιοδυναμική καλλιέργεια κερδίζει ολοένα και περισσότερους ανθρώπους, γίνεται στάση ζωής και σύντομα θα είναι μια απαίτηση από τους περισσότερους καταναλωτές των ανεπτυγμένων χωρών. Ήδη η Ευρωπαϊκή ένωση είναι σε διαδικασία μείωσης της χρήσης χημικών λιπασμάτων και δραστικών ουσίων. Το πόσο αθώες είναι οι πρακτικές της βιολογικής καλλιέργειας είναι θέμα μεγάλης συζήτησης και θα το αναπτύξουμε σε μελλοντικά άρθρα αλλά και στο The Greek Vineyard στο Youtube. Πάμε να δούμε μερικά πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα για τις δυο αυτές κατηγορίες λιπασμάτων.
Χημικά Λιπάσματα
+Υψηλή απόδοση με μικρό όγκο
+Χαμηλό Κόστος
+Τεράστια γκάμα εξειδικευμένων σκευασμάτων κατάλληλα για την κάθε περίπτωση
+Γρήγορη απόδοση
-Επιβαρύνουν το περιβάλλον και τους καταναλωτές (υψηλό περιβαλλοντικό αποτύπωμα)
-Κατάχρηση μπορεί να οδηγήσει σε τοξικότητες και επιβάρυνση εμβιων όντων και του υδροφόρου ορίζοντα
Οργανικά λιπάσματα
+Φιλικά προς το περιβάλλον
+Εκμετάλλευση υποπροϊόντων που ειδάλλως θα ήταν απόβλητα
+Βελτιώνουν την σύσταση του εδάφους
+Βελτιώνουν την ανάπτυξη έμβιων μικροοργανισμών οφέλιμων στην καλλιέργεια
-Μεγάλο κόστος (2-3x από τα χημικά)
-Απαιτείται μεγάλος όγκος (περισσότερη εργασία, καύσιμα για την διανομή και συνεπώς περιβαλλοντικό αποτύπωμα)
-Μικρή και κυρίως αργή απόδοση
-Κακής ποιότητας οργανικά λιπάσματα (κοπρία κ.α.) κρύβουν κινδύνους αύξησης των ζιζανίων στον αμπελώνα
Ανακεφαλαιώνουμε λοιπόν:
Η βασική λίπανση να γίνεται με ενσωμάτωση όταν αυτό δύναται κατά την διάρκεια του χειμώνα και λίγο πριν την εκβλάστηση
Η επιφανειακή λίπανση να γίνεται λίγο πριν την βροχή (για να απορροφηθούν γρήγορα τα λιπάσματα από το έδαφος)
Η διαφυλλική λίπανση να γίνεται νωρίς το πρωί ή αργά το απόγευμα
Να μην γίνεται κατάχρηση στα λιπάσματα. Επιβαρύνουν το περιβάλλον και τους καταναλωτές, αυξάνουν το κόστος καλλιέργειας και μπορεί να προκαλέσουν ανισορροπίες σχέσεων θρεπτικών στοιχείων με αρνητικά αποτελέσματα στην παραγωγή σταφυλιών και το φυτικό κεφάλαιο
Για την σωστή επιλογή λιπασμάτων, να γίνεται εδαφολοική ανάλυση τουλάχιστον ανά 5ετία και φυλλοδιαγνωστική ανά δυο έτη
Σοβαρές τροφοπενίες αντιμετωπίζονται με επεμβάσεις στο έδαφος κατά την διάρκεια του χειμώνα. Γρήγορα όμως αποτελέσματα σε περιόδους κρίσιμες επιφέρουν οι διαφυλλικές εφαρμογές αλλά με βραχυπρόθεσμα αποτελέσματα.
το The Greek Vineyard έχει δημιουργήσει ήδη δυο επεισόδια που αφορούν την θρέψη της αμπέλου και σύντομα θα ανεβάσουμε ένα πολύ σημαντικό βιντεο για την βασική λίπανση!
Δείτε τα βίντεο που αφορούν την θρέψη εδώ
Οργανική θρέψη - Χλωρή λίπανση στο αμπέλι:
Βασική λίπανση για την φύτευση νέου αμπελώνα:
Comentarios